Bağlamada Akort Türleri ve Düzenler
Bağlamada Akort Türleri ve Düzenler, Türklerin en yaygın sazı olan bağlama, Anadolu’nun çeşitli yörelerinde, çok değişik akortlarla yani düzenlerle çalınmaktadır. Zaten bağlama ailesinde ”düzen” sözcüğü, tellerin akort edilmesi anlamında kullanılmaktadır. Çok bilinen ve yaygın olan kara düzenin (bozuk düzen) yanı sıra son yıllarda yaygınlaşan ”bağlama düzeni” en çok bilinen ve kullanılan iki düzendir. Bunların dışında, çeşitli yörelerde, çeşitli adlandırmalarla pek çok düzen vardır. Bugüne kadar tespit edilen başlıca on dokuz düzen aşağıda belirtilmiştir. On dokuz düzenin hepsinde alt teller ”La” sesi kabul edilip, diğer teller buna göre belirlenmektedir.
Düzenlerin Adı | Alt Tel | Orta Tel | Üst Tel | Karar Sesi |
ABDAL DÜZENİ | LA | LA | SOL | LA |
ACEMAŞİRAN DÜZENİ | LA | LA | FA | FA |
BAĞLAMA DÜZENİ | LA | RE | Mİ | Mİ |
BOZUK(KARA) DÜZEN | LA | RE | SOL | LA |
ÇARGAH DÜZENİ | LA | RE | SOL | Sİ |
EVİÇ DÜZENİ | LA | Sİ | SOL | Sİ |
HÜSEYNİ DÜZENİ | LA | LA | Mİ | LA |
HÜZZAM DÜZENİ | LA | LA | FA# | FA# |
KAYSERİ DÜZENİ | LA | Mİ | LA | LA |
KÜTAHYA DÜZENİ | LA | RE | RE | RE |
MİSKET DÜZENİ | LA | RE | FA# | FA# |
MÜSTEZAT DÜZENİ | LA | RE | FA | FA |
RAST DÜZENİ | LA | DO | SOL | DO |
SABAHİ DÜZENİ | LA | DO | LA | LA |
SEGAH DÜZENİ | LA | RE | Sİ | Sİ |
ŞUR DÜZENİ | LA | Mİ | Sİ | LA |
ÜMMİ DÜZENİ | LA | LA | RE | LA |
YEKSANİ(IRIZVA) DÜZENİ | LA | RE | LA | LA |
ZİRGÜLE DÜZENİ | LA | FA | SOL | SOL |