Müstezat Ayağı Müstezat, kelime olarak artmış, çoğalmış anlamındadır. Halk edebiyatımızda, satırlarına aynı vezin ölçüsünde satırlar katan bir şiir formudur.
Divan edebiyatındaki müstezat şiir formunda ise, her mısradan sonra bir yarım mısra ekleme (katma) yapılmaktadır. Hece vezni yerine, aruz vezni kullanılmaktadır. Bu türde kullanılan vezin kalıbı ise, mefulü-mefâîlü-mefâîlü- feilün/mefulü-feilün şeklindedir.
Ezgisel yönden Müstezat Ayağı, Beşiri Ayağı’na benzer. Her iki ayak da Sol Majör’e yakın bir dizi ve yapıdadır. Aynı dizinin “Fa” ve “Do” tonlarına göçürülmesiyle diğer müstezat ayaklan oluşur. Müstezat Ayağı’ndan ezgiler, Elazığ ve yöresinde pek çoktur. Yurdumuzun diğer yörelerinde de bu ayaktan ezgilere rastlanır.
Sol’de Müstezat Seyri: Tonik (Sol)’den beşliye (Re) atlayıp, “Mi” sesine kadar çıkar ve tonik sese doğru inici bir ezgi oluşturur. Bu bölüm çalgısal olup, vokal için aranağmedir. Vokal bölümü yedili (Fa#)’ den başlayıp, inici bir seyirle Re’ de geçici bir duraktan sonra karar sesi Sol’ de karar verir. Fa#, çıkarken dört koma, inerken üç koma olur ve “Si” sesi iki komalık bemol alır.
Örnekler: