Kalenderi Ayağı 19. asrın ilk yarısında, gezginci halk ozanlarının büyük kentlerde yerleşmeğe ve özel kahvehanelerde toplanarak sazlı- sözlü atışmalar ve yarışmalar yaptıklarını biliyoruz.
Bu arada, divan şiirinin etkisi altında kalan bazı halk ozanları, aruz vezniyle yazılan (gazel, murabba biçiminde) ve kalenderi denilen şiir biçimini benimseyerek özel bir ezgi ile çalıp-söylemeye başladılar. Bunlara, Kalenderi Âşıkları denildi. Kalenderi Âşıklarının toplandıkları kahvehaneler de ayrıydı.
Kalenderi dizisindeki ezgiler, genellikle “La” perdesinde karar verirler. Ancak, “Do” perdesinde karar veren Kalenderi örnekleri de vardır. Bazı bağlamacılar, bu ayaktan ezgileri (Kara Düzen) “Si” kararlı çalarlar.
Örnekler: